,Waarom spreek je van afwikkeling, Marian?

‘In onze maatschappij is persoonlijke ontwikkeling vaak synoniem voor ‘iets erbij leren, nieuwe kennis en vaardigheden verwerven’. Met persoonlijke áfwikkeling probeer ik duidelijker te maken dat het ons eerder gaat om ‘iets afleren’ of in elk geval het herkennen van persoonlijke, beperkende eigenschappen die je misschien niet meer nodig hebt.

Gedurende ons leven maken we allemaal lastige of pijnlijke  situaties mee en om onszelf te beschermen, wikkelen we ons als het ware in. Het wordt ‘ingewikkeld’. Wat we in de lessen PO doen, is kijken en onderzoeken welke beschermlagen we om ons heen hebben gecreëerd. We gaan die lagen  afwikkelen. De wikkels hoeven niet weg, maar door de bewustwording ervan ontstaat er ruimte tussen onze kern en de wikkels en worden we vrijer.

Vaak zijn de wikkels patronen of gewoontes geworden. Maar dienen ze ons nog? Zo zijn er eigenschappen van jezelf die je oké vindt en waar je je mee identificeert. Dit wordt in de psychologie je identiteit genoemd (verdichting van het ik). Maar er zijn ook eigenschappen van jezelf die je vaak van kinds af aan uit bescherming onbewust hebt verdrongen: je schaduwkanten. Deze oefenen, zonder dat je het weet, veel invloed uit op hoe je reageert op situaties in je leven. Om een voorbeeld te noemen: we houden ons bijvoorbeeld op de achtergrond in een groep, omdat we geen ruimte in durven nemen. We zeggen: ‘ik ben nu eenmaal zo’. Maar is dat waar? Of zijn we zo geworden om pijn en afwijzing te vermijden? Door bewustwording worden onze schaduwkanten in het licht gezet en worden we vrijer in ons handelen. Er ontstaat ruimte om een andere keuze te maken.’

Hoe ziet PO eruit in de Holos masseursopleiding?

‘Vaak krijg ik de vraag of PO een soort groepstherapie is. Dat is het zeker niet! Het is zelfonderzoek waarbij er veel ruimte is voor lichtheid en humor. We onderzoeken onze patronen en gewoontes met de grondhouding van ‘voelend aanwezig zijn’. Voelend aanwezig zijn betekent met een open en nieuwsgierige houding gewaar zijn van wat er in je leeft. Een veelgehoorde misvatting is dat bijvoorbeeld gedachten en onrust dan weg moeten. Maar het gaat erom gaat dat je er gewaar van bent  zonder er iets mee te doen. Als je namelijk iets weg wilt hebben, veroorzaakt dat verkramping en spanning. Daarmee hou je dat wat je weg wilt hebben juist vast, terwijl gedachten en emoties vanzelf komen en gaan als je niet ingrijpt.          

Op Holos is het lichaam de ingang tot bewustwording. In de PO-lessen wordt dan ook veel aandacht besteed aan hoe onze patronen en gewoontes worden weerspiegeld in ons lichaam.

Hoewel het vak PO ingebed is in theorie, is het vooral een ervaringsgericht vak. Het gaat over wat je in het hier en nu tegen komt in jezelf en of je hier contact mee kunt maken. Je oefent bijvoorbeeld met iemand aankijken en onderzoeken waar je bent met je aandacht, meer bij jezelf of bij de ander? En hoe is dat als je iemand aanraakt? Hoe is het om gewoon naar iemand te luisteren zonder vragen te stellen en zonder te adviseren, gewoon in stilte te luisteren met die grondhouding van voelend aanwezig zijn? Hoe is dat voor jou, en hoe is dat voor die ander?’

En wat betekent dat tijdens masseren?

‘Als je masseur bent is het belangrijk dat je in verbinding kunt zijn met jezelf en wat er in je leeft. Pas dan kan je in verbinding zijn met de ander.  Als je bijvoorbeeld niet met jouw eigen verdriet kan zijn, kan je dat ook niet met het verdriet van de cliënt op de bank. Dan wil je het verdriet van de cliënt bijvoorbeeld wegnemen of oplossen of je gaat troosten. Terwijl het er bij een holistische massage om gaat dat de cliënt alle ruimte krijgt om te doorvoelen wat er is, wat het ook is. Niets hoeft weg, waardoor de cliënt kan ontspannen in wat er gevoeld wordt. Juist dan kan er bewustwording ontstaan wat een emotie of klacht je te vertellen heeft en kan het proces van zelfheling plaatsvinden.  
Holistisch betekent dat je als mens behalve een fysiek lichaam, ook mentale, emotionele en spirituele aspecten hebt die invloed op elkaar en op je leven uitoefenen. Deze aspecten raak je allemaal aan tijdens een massage.

Hoe wordt dat dan geëxamineerd?

‘PO is een verplicht vak, waar je niet voor kunt zakken. Wel vragen we van je dat je bereid bent om naar jezelf te kijken. Aan het eind van de lessen word je geacht een verslag te schrijven van jouw afwikkeling (😉) van het afgelopen jaar. Naast het kunnen uitleggen van begrippen zoals projectie en weerstand, beschrijf je hoe je je zelf hierin ontwikkeld hebt. Het gaat over waar jij je bewust van  bent geworden.’

Heb je tot slot nog een leuke oefening die je vaak in het eerste jaar doet die je met ons wil delen?

‘Tijdens PO doen we veel bewegings- en aanraakoefeningen. Ook maken we gebruik van inquiry ofwel (zelf)onderzoek. Dit is een bewustzijnsoefening waarbij iemand anders dezelfde vraag meermalen aan jou stelt, zonder te reageren op jouw antwoord. De vraagsteller is ‘in dienst’ van jouw eigen onderzoek. Bijvoorbeeld: ‘Vertel me eens, wat betekent je lichaam voor je?’. Doordat je dezelfde vraag vaker gesteld krijgt, kan je bij het antwoorden door verschillende lagen gaan en kom je uiteindelijk bij jouw diepere waarheid.’

Wil je ook graag holistisch masseur worden? Er start weer een groep op maandag 25 april 2022 of een intensieve zomergroep op maandag 13 juni 2022. Nog vragen? Kom dan naar de open dag op zondag 3 april of kom het zelf ervaren tijdens een introductieweekend masseren.

 …  onze ervaring. Als je beiden vastpakt, pas dán is er bewegingsvrijheid. Adem spiegelt jou waar je jouw ervaring niet wilt vastpakken. Want als je het niet wil vastpakken, niet wil voelen, dan stokt de adem. Daar zeg je als het ware ‘nee’, dit wil ik niet ervaren. Werken met de adem gaat over juist dáár, daar waar het stokt, toch een ademteug te nemen. Om op die manier, via het lichaam, de ingang te nemen in waar je bent weggetrokken. Toch maar blijven, toch maar ademen en weer thuis mogen komen bij jezelf. De adem is hier een prachtig integer instrument voor. Want waar wij als mensen onderscheid maken – dit wel, dit niet – heeft de adem geen voorkeur, die is gewoon. Zoals leven ook is. Onze relatie tot wat we ervaren in ons leven is waarneembaar in onze ademhaling. Niet ademen is niet voelen. Je zou kunnen zeggen dat waar het leven te overweldigend is of waar wij niet ontmoet zijn, trekken we zelf ook weg. De adem laat dit zien. Altijd en direct. In ontdekken waar de adem stokt, zit het goud. Hier weer ademen, is een aanraken van binnenuit. Je kan van alles tegenkomen in de adem. Bijvoorbeeld angst, woede of verdriet, maar ook zelfliefde, speelsheid of geluk echt mogen ontvangen. Verbonden ademen integreert niet geïntegreerde sensaties. Dat is waarom je het doet.”

Het enthousiasme van Lo Hermsen, trainer van de 2-daagse Masterclass ‘Aanraken in adem’ en van de Opleiding ‘Holos Ademcoach’, maakt je nieuwsgierig. Haar ruime kennis en ervaring zorgen ervoor dat je begrijpt dat aandacht voor de adem de laatste jaren enorm toeneemt. Bij Lo zelf kwam de adem bij toeval in haar leven. Tijdens een retraite jaren geleden ontmoette ze een ademcoach. Hij nodigde haar uit zelf te ervaren wat dat nou was, een verbonden ademsessie. “Ik kwam in een ervaring terecht van binnen een uurtje heel diep in mezelf te voelen. Een ervaring die ik kende van het stilte werk waar ik erg van houd. Er was ook fysieke verkramping en slow motion tranen, én ook de diepe grond in mijzelf. Een soortgelijke plek vanbinnen, waarvan het in een stilte retraite dagen kan duren voor je daar bent. En dat in een uurtje ademen. Een plek waar ik niet om heen kon. Waar mijn hoofd niet ‘tussen’ ging zitten. Ik was meteen gegrepen. Daar wilde ik veel meer van weten. Ik ben direct een opleiding tot ademcoach gaan doen. Leerde over de verbonden ademhaling en het lezen van adempatronen. Heb veel mensen individueel begeleid en wekelijkse ademcirkels gegeven. Gevoed door opleidingen bij Phoenix en het Centrum voor Tantra creëerde ik mijn eigen stijl van werken. Een stijl waarin de polariteit van het leven (het licht én het donker), de beweging in de ontmoeting van mens tot mens en het precies mogen zijn daar waar je bent centraal staan. En nu mag ik dat weer doorgeven aan anderen.”

De polariteit van het leven die in de adem zichtbaar en voelbaar is en daarin voelend aanwezig zijn, dat is de kern van de masterclass en de opleiding. Volledig op zijn plek dus bij Holos Academie. De masterclass en opleiding ‘ademen’ de holistische visie. “Want dat is de manier waarop je hebt te kijken. Niet vanuit de dualiteit van goed en fout, maar welkom heten, ook wat niet leuk is. We leren als mens gelukkig steeds beter begrijpen dat niet alleen het licht goed is, óók het donker. De adem neemt beide kanten. Om te kunnen ontvangen moet je ook loslaten. Die beweging zit in elke ademhaling. Dat maakt het zo toepasbaar in welke therapie dan ook.” 

Tijdens de 2-daagse masterclass ‘Aanraken in adem’ leer je de basis van hoe je de adem mee kunt nemen op je massagetafel of in je praktijk als coach of psycholoog. Je leert de polariteit herkennen, zien waar de adem stopt en juist daar weer bewustzijn/ adem te brengen. Deze 2 dagen kunnen al een wereld van verschil brengen in je werk. Ook maak je kennis met Lo’s manier van werken en leert Lo jou kennen in jouw adempatroon. Deelname aan de masterclass is daarom ook verplicht voorafgaand aan deelname aan de 10-daagse opleiding. Ongeacht de ervaring die je hebt. Tijdens de opleiding word je uitgenodigd om aanwezig te blijven en jezelf te kunnen dragen, ook waar je persoonlijke thema’s aangeraakt worden. Daar moet je wel klaar voor zijn. De opleiding is een transformatieve reis van ongeveer drie maanden waarin je ook de tools krijgt over hoe je met het lichaam, en dan specifiek met de adem, kunt communiceren. Je leert niet met het verhaal van de cliënt, maar met de adem van de cliënt te werken.

 “Ademen vraagt geen spierkracht, maar de bereidheid om je over te geven. Dat is niet doen, dat is toestaan ongeacht hoe het voelt. Daarmee vraagt het ademwerk te blijven waar je voorheen automatisch vertrok. Wil je echt in de diepte werken, dan is de opleiding iets voor jou. En je moet zelf een transformatie aan willen gaan. Want als je met de adem gaat werken dan schuift alles mee. En alleen dat wat je met jezelf aan gaat, daartoe kan je je cliënt uitnodigen.”

Er zijn veel verschillende ademmethoden, zelfs verschillende manier van verbonden ademhalen. Verbonden ademhalen in de stijl van deze opleiding is zacht en direct. Blijven ademen is genoeg. Zonder pauzes tussen in- en uitademing. Waarbij je de hoofdademhalingsspier (middenrif) het werk laat doen. De cadans van aanspanning van het middenrif op de inademing en ontspanning van het middenrif op de uitademing, die nodig je uit. Een tot in de buik aanwezig mogen zijn, bij eigen waarheid, grenzen en draagkracht. Hier aanwezig zijn bij wat er te voelen is, met de commitment ‘Ik blijf, ongeacht wat er komt, ik blijf!’. Natuurlijk in de bedding van een begeleider die voelend aanwezig blijft, je adempatroon kan lezen en je met doorleefde kennis kan herinneren aan jouw bewegingsvrijheid.

De afgelopen week vroegen steeds meer mensen aan mij of ik bang was voor de persconferentie en de nieuwe maatregelen. Op dat moment voelde ik zeker al 10 dagen een soort onrust in mijn lijf. Een onrust die niet echt toe te schrijven is aan iets, maar dat je wel voelt dat het weer spannend gaat worden. Je kunt het wellicht intuïtie noemen, maar het hangt ook in de lucht die we inademen en die een ieder kan oppikken. Ik voel dat ik een beslissing ga nemen over het wel of niet dragen van mondkapjes in het pand. Ik heb daar dan toch wel een week voor nodig om bij mezelf te voelen en met een aantal mensen te overleggen wat passend is. Uiteindelijk komt die beslissing dan altijd. En die sluit dan ook aan bij de persconferentie een week later.

En we kunnen ook weer doorademen. Want het goede nieuws is dat masseurs en massagetherapeuten mogen blijven masseren en aanraken. De opleiding mag open blijven, uiteraard met de beperkende maatregelen zoals dat inmiddels bijna als ‘gewoon’ doorgaat. De dag na de persconferentie begint de communicatie naar alle docenten, studenten van de opleidingen tot masseur/ massagetherapie, Ademcoach, Doula, Roepen van de ziel en Massage & Tantra. En ook belangstellenden van een informatiedag die wij zaterdag hebben. Ik realiseer mij dat het ontzettend veel mensen betreft met allemaal hun eigen gedachten, gevoelens en emoties die bij een dergelijke bericht bovenkomen. Wat bij de één weerstand oplevert, zorgt bij de ander voor rust en duidelijkheid.

De nieuwe maatregelen en de reacties van studenten en docenten komen binnen. Ik haal diep adem en voel wat het met mij doet. Ik ben in mezelf aan het mijmeren over of ik me wel of niet druk ga maken over wat er op mij en ons af komt. Ik moet het in mijn hoofd nog helder krijgen. Alsof ik er toch teveel een hoofdzaak van maak en ik het nog niet voel. Alsof ik het tegen mezelf moet vertellen. Nog meer doorademen en ik sluit mijn ogen. Ik word rustig en voel dat het leven komt, zoals het komt. Het inzicht dat je als mens niet de controle hebt en het leven zijn eigen gang gaat, geeft rust. Voelen dat wij bij Holos geen uitbraak gaan krijgen, omdat we hier samenkomen met mensen die zichzelf in acht nemen en ook verantwoordelijkheid nemen voor het grotere geheel. Maar dan ook de illusie, dat ik controle hebt over wat er gaat gebeuren, weer voorbij laten gaan.

Ik denk weer aan wat we hier leren en hoe we onze holistische visie in dit leven integreren. Vertrouwen in het herstellend vermogen in elkaar, maar ook de realiteit onder ogen zien en niet wegkijken. De gedachte dat het leven niet maakbaar is en niet alleen bestaat uit plezier maken, maar dat er ook teleurstelling en verdriet is. Voelen dat het af en toe knap lastig is, maar ook weten dat iedereen zijn uitdagingen in het leven heeft. Ik hoef geen oordeel te hebben over iemand anders uitdagingen en denkwijze. Iedereen doet uiteindelijk iets wat je beweegt en waarvan je denkt dat het goed is of de juiste richting. Alles mag er zijn en alles is tijdelijk. 

Houd moed, heb elkaar lief, vertrouw op het leven en heb zelfcompassie. Lieve groet, Ellen

Als ik deze week een logboek zou bijhouden van hoe vaak ik word aangeraakt a la Sytske van Koeveringe [1] (waarover later meer), dan zou ik daar spontaan verdrietig van worden, mocht ik dat nog niet zijn. Het zijn veelbewogen tijden, dat zal niemand ontgaan zijn. De corona crisis heeft geleid tot maatregelen en we zijn ons allemaal aan het aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. De fysieke aanwezigheid van anderen in ons leven zal bij de meesten door de quarantaine behoorlijk zijn terug gelopen. Onze veerkracht wordt op de proef gesteld – en juist in deze tijden kunnen we geen arm om elkaar heen slaan of elkaar even stevig vasthouden. Deze tijd kan de geschiedenisboeken in gaan als een tijd met een collectief gemis aan lijfelijk contact.

Huidhonger en een logboek van aanrakingen
In het boek Huidhonger van Bruno Mülleroerlinghausen en Gabriele Mariell Kiebgis stellen zij dat aanraking een eerste levensbehoefte is. Zonder aanraking worden we letterlijk ziek. Huid is sociaal en ze wil aanraken en aangeraakt worden, ook in emotionele zin. ‘In een tijd waarin we onze smartphone vaker aanraken dan onze partner of onze kinderen, is het hoog tijd om meer inzicht te krijgen in deze huidhonger,’ stellen zij. Tel daar nog een pandemie bij op, en here we are.
Toen Sytske van Koeveringe zich realiseerde wat het gemis van aanraking met haar doet, hield ze een logboek van aanrakingen bij (42 aanrakingen in totaal in een week). Nadat haar relatie van bijna acht jaar uit ging, viel haar op dat een aanraking helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Hoe langer ze niet wordt aangeraakt, hoe prikkelbaarder ze wordt. ‘Ik vraag niet gauw aan vrienden of ze me willen vasthouden of knuffelen. Al zou ik het soms wel willen,’ schrijft ze. Op zaterdag toevoegend: ‘Het liefst zou ik haar willen knuffelen maar dit durf ik niet’. Op zondag is de kassier die haar handpalm aanraakt bij het teruggeven van wisselgeld haar enige aanraking.

Je wilt niet weten hoe leeg mijn logboek is, nu ik alleen in quarantaine zit. Gelukkig heb ik huisgenoten, maar wij raken elkaar niet zoveel aan. Ook is er nu geen kassier die mijn handpalm per ongeluk aanraakt en ik ga ook niet bij een vriend op bezoek die me even over mijn rug aait. Als een vriendin bij wijze van bezoekje onder mijn raam komt staan roep ik uit het raam dat ik haar zo graag een knuffel zou willen geven. Dichter bij een knuffel kom ik deze week niet.
Maar lijfelijk contact met dierbaren is niet het enige dat we verloren hebben in deze corona tijden. Denk ook aan het verlies van een dagelijks ritme. Verlies van werk. Verlies van gezondheid. Verlies van een dierbare. Mensen ervaren in de coronatijden emoties die sterk lijken op rouw [2]. De vergelijkingen van deze hele coronasituatie met oorlog (de ontregeling van een hele maatschappij), rouw (de verlieservaringen), en strijd (alleen met zijn allen kunnen we dit overwinnen!) zijn dientengevolge niet van de lucht.

Helende aanraking
Juist nu hebben we aanraking nodig, want aanraking kan helend werken. Aanraking is communicatie die onder de huid kruipt. Mülleroerlinghausen en Kiebgis beschrijven meerdere onderzoeken waarin geconcludeerd wordt dat onder andere angst, gespannenheid, lusteloosheid, uitputting, onrust en lichamelijk ongemak afneemt bij aanraking. Ook heeft helende aanraking een antidepressieve werking. Hiervoor hebben zij twee mogelijke verklaringen. Allereerst stimuleert zachte, herhaalde aanraking het fijne netwerk van vezels in de huid. Dit fijne netwerk is met een psychisch en lichamelijk welbevinden verbonden. Herhaalde massage leidt tot een duidelijker waarneming van het binnenste van het lichaam, interoceptie genoemd (innerlijk waarnemen). Ten tweede wordt aanraking geassocieerd met oxytocine, het ‘gelukshormoon’. Oxytocine wordt door zachte ritmische aanrakingen van de huid geactiveerd en werkt ontspannend en remt pijnprikkels. Hoe het echter precies werkt is nog niet duidelijk.

Ik vraag me af: hoe kan aanraking er in tijden van social distancing uitzien? Daarvoor zullen we wat verder moeten kijken dan huidcontact met anderen. Ik denk aan hoe ik ’s ochtends uitgebreid kroel met mijn konijntjes Karel en Bolleke. Het valt me op dat ik vaker douche en dan neem ik uitgebreid de tijd voor douchegel, inzepen, de sensaties wat het water op mijn huid en insmeren met bodylotion. ’s Avonds sta ik in mijn eentje te dansen in mijn huiskamer. Hele volksstammen wisten al dat dansen helend kan werken. Ik ververs mijn dekens extra vaak om me er ’s avonds met veel genoeg in te rollen. Het zijn andere fysieke sensaties die me in mijn lichaam houden.

Een reservoir van aanrakingen om uit te putten
Het lichaam bestaat uit ontelbare bewuste en onbewuste herinneringen, die stuk voor stuk in het lichaam liggen opgeslagen. In de herinnering ligt ook de verbinding tussen een lichamelijke ervaring en de bijbehorende emotionele reactie opgeslagen (hoewel het neurofysiologisch nog niet duidelijk is hoe en waar het proces precies plaatsvindt en of dit daadwerkelijk betekent dat er ‘herinneringssporen’ in onze hersenen aanwezig zijn). Mülleroerlinghausen en Kiebgis noemen het de taalbibliotheek van ons lichaam. Een reservoir van aanrakingen om uit te putten.

Uit Huidhonger:
‘Johannes is een zakenman die door zijn werk veel stress ervaart. Wanneer hij ’s nachts niet kan slapen, streelt hij vaak zachtjes met zijn ene hand over de rug van zijn andere hand. Daarbij hoort hij een zachte stem, waarvan hij de woorden niet verstaat. Door de aanrakingen ervaart hij na een poosje een (letterlijk) kinderachtig-geborgen gevoel. Dit doet hem terugdenken aan de kleine ceremonie die de door zijn ouders ingehuurde Japanse au pair met hem uitvoerde. Als hij als kind niet kon slapen, mompelde ze Japanse kinderrijmpjes of zegenspreuken. Ondertussen streek ze steeds weer op dezelfde wijze over zijn handen. Op diezelfde manier en met hetzelfde fijne gevoel slaapt hij nu nog altijd in.’
Ik voel die strelende hand bijna fysiek op mijn huid. Ik ril. Alsof de herinnering aan de aanraking nog in de woorden besloten ligt en zo weer geactiveerd wordt. Ook woorden kunnen raken.

  Beeld: Aida de Jong

Geraakt worden
Dat aangeraakt worden niet alleen door fysieke aanraking gebeurt, realiseerde Van Koeveringe zich toen ze een maand voordat haar Logboek werd gepubliceerd borstkanker kreeg. Ineens verschijnt er een nieuwe categorie: geestelijk aanraken. Dit beseft dringt binnen als ze tijdens een blokje om oogcontact heeft met een jongen en in huilen uitbarst. ‘Fysiek ben ik vandaag niet een keer aangeraakt, geestelijk dus één keer. Vergeleken met mijn vorige artikel telt dit niet. Ik ontdekte dat ik zachter werd door een aanraking. Ik was op zoek naar een onderbreking, een pauze. Nu staat mijn hele leven op pauze. Hoe kan oogcontact aanvoelen als een aanraking? Is dat echt omdat ik ‘kwetsbaarder’ ben [door de chemo’s]? Was ik niet altijd al overgevoelig?’ Van Koeveringe realiseert zich dat intimiteit niet alleen in fysieke aanrakingen zit maar ook in een gesprek kan zitten zonder aangeraakt te hoeven worden.

Bij gebrek aan huidcontact is het een experiment in geraakt worden geworden. Met vrienden kijk ik samen films op afstand. Ik verfijn de techniek (erotiek!) van samen op afstand hetzelfde boek lezen. Een vriendin komt langs en we bellen terwijl ze onder mijn raam staat en fysiek nabij is (maar toch zeker meer dan 1,5 meter ver weg staat). Ik probeer op een date via een FaceTime een aankijkexperiment uit.
Maar echt troosten? Ineens realiseer ik me die pan soep voor mijn deur nadat mijn moeder was overleden, jaren geleden. Ineens vallen er wat puzzelstukjes in elkaar: troost kan ook wel degelijk fysiek zijn in deze corona tijden, besef ik. Het is de kunst om dat te zien.

[1] https://www.nrc.nl/nieuws/2019/06/27/wie-mij-aanraakt-ziet-mij-a3965192, die zich weer heeft laten inspireren door Stephanie Gangi: https://lithub.com/how-many-times-am-i-touched-in-a-week-a-study
[2] https://www.ad.nl/binnenland/veel-stress-en-angst-om-coronacrisis-mensen-ervaren-emoties-die-sterk-lijken-op-rouw~a306b3f2/

Babet te Winkel schrijft essays en korte verhalen voor Hard//Hoofd, OneWorld en Nieuwwij.
Onlangs heeft ze Verlieskunst, te volgen op instagram en facebook, opgericht om nieuwe beeldtaal te creëren voor verlies. Zie ook de illustraties door Aida de Jong.

Bij Holos stond op iedere tafel in de kantine onze lijfspreuk ‘laat zijn wat is … behalve de afwas’. Vanaf het eerste moment dat je bij Holos binnen komt, wordt die lijfspreuk ‘laat zijn wat is’ er bij je in ‘gemasseerd’, al 33 jaar lang. De afgelopen week mocht ik dit in de praktijk brengen. Ik zit thuis met een enorme verkoudheid, die begon met een hoofdpijn en overging in een droge hoest en benauwdheid, maar zonder koorts. Inmiddels ben ik aan de beterende hand en vraag ik me af of dit een milde vorm van ‘je weet wel’ was. Ondertussen probeer ik mij te verdiepen in online lesgeven, maak ik me zorgen over hoe mijn studenten geen studievertraging oplopen, probeer ik te anticiperen op de steeds veranderende situatie, leer ik Evie (groep 2) een prinses te tekenen, het alfabet te zeggen en tot 100 te tellen. Ik oefen zelf steeds vaker tot het magische getal 10. En dan volg ik ook het nieuws, erger me aan een politiek debat, kijk ik met pijn in mijn hart naar al die ziekenhuizen waar mensen eenzaam sterven. Ik denk ook aan mijn moeder, die ik sinds een week niet meer mag bezoeken, omdat ze is opgenomen in een verpleeghuis vanwege haar Alzheimer. Hoe eenzaam zou zij zich nu voelen?

Het is crisis en in deze crisis voel ik ook dankbaarheid. Dat we tijd voor elkaar hebben en samen mogen zijn met het gezin. Ik kijk naar mijn partner en zie wat de onzekerheid met hem doet. Ik voel hoe graag we, als samengesteld gezin, alle kinderen om ons heen willen hebben. Dat we ze graag gerust willen stellen. Zeggen dat alles goed komt. Maar dat mijn hoestbuien juist voor verwijdering zorgen en we elkaar even niet kunnen omhelzen. Dat Evie zegt dat ze het heerlijk vindt om thuis klasje te spelen. Maar dat ik, aan de manier waarop ze elk moment aangrijpt om uitgebreid te knuffelen, merk dat zij het toch ook allemaal wel spannend vindt. Dat we heel dichtbij elkaar willen zijn en elkaar veel willen aanraken. En dat we soms ook even alleen willen zijn, omdat we onszelf ook niet altijd begrijpen. Veel huidhonger in tijden van crisis, want als we knuffelen, als zij in mijn armen ligt en ik met mijn hand over haar haar ga, dan weet ik dat dit het enige is dat telt. Een knuffel, een aanraking van je partner, dochter, moeder, zoon of iemand die je lief is. Dat maakt dat je je veilig voelt, je gezien voelt en dat alles er mag zijn. ‘Zijn’ met wat is, dat is niet dat je alle gevoelens van je af laat glijden, alles wegwuift, bagatelliseert of jezelf streng toespreekt. ‘Zijn’ met wat is betekent dat je alle gevoelens van angst, verdriet, vreugde, ongemak, frustratie omarmt. Je voelt ze, ziet ze en laat ze weer voorbij gaan. Gevoelens komen en gaan en ik weet dat deze tijd ook weer voorbij gaat. We weten alleen niet hoe lang.

Mijn gedachte gaat weer naar het briefje op de tafel in de kantine van Holos, en naar al mijn studenten en afgestudeerden van Holos. En ik weet dat zij ieder op hun eigen manier hier mee bezig zijn in hun leven en in hun werk. Nu des te meer. Ik wens je toe dat je gezond blijft, dat je steeds de weg naar je eigen innerlijke thuis weet te vinden en dat je kunt ontspannen in wat-is. De afwas kan nu, maar ook later weer.

Veel liefs,
Ellen

Bob Rolvink, oprichter van Holos Academie, ziet dat ontwikkelingen in de huidige maatschappij om (veel) meer Holos massagetherapeuten vragen. Holos massagetherapeuten hebben iets te bieden dat hard nodig is, namelijk begeleiding in de bewustwording van de wijsheid van je lichaam.

Bob: “Er is nu meer ruimte voor massagetherapeuten omdat je ziet dat iedereen op zoek gaat naar preventieve zorg. Die beweging is al een aantal jaar zichtbaar in de aandacht voor leefstijl, voeding, beweging, balans werk/ privé, etc. Maar de laatste tijd heeft ook de politiek meer aandacht voor preventieve zorg. En dat heeft natuurlijk te maken de vergrijzing, de duurder wordende zorg en toename van wetenschappelijke publicaties over het kunnen voorkomen of vertragen van ziekten.

Ik zie daar voor ons massagetherapeuten een prachtige opening. Wachtlijsten voor psychiaters en psychologen lopen over. En, zonder het nut en de noodzaak van deze mensen te willen ontkennen, denk ik dat een massagetherapeut veel kan betekenen in de eerstelijns hulpverlening. Een massagetherapeut, opgeleid volgens onze visie, lost niet op, neemt de klacht niet weg, maar begeleid de cliënt in de bewustwording van de mogelijke achtergrond van een klacht. Op basis daarvan kan de cliënt eigen bewuste keuzes maken over mogelijke aanpassingen in zijn leven en leefstijl. Politiek gezien is dit interessant omdat dit latere zorgkosten kan voorkomen of verminderen. Maar het past ook bij de ontwikkeling van de mondiger wordende mens. We willen zelf aan het roer staan, zelf beslissen over ons lichaam, zelf de regie nemen. Een ‘simpele’ aanraking van het lichaam door een goed opgeleide massagetherapeut die jou uitnodigt bewust te worden, kan hierin zo veel richting geven. En alleen al de aanraking zelf kan, in onze steeds individualistischer worden maatschappij, zo helend zijn. Huidhonger noemen ze dat tegenwoordig.

Het inzicht is niet nieuw. Ruim 30 jaar geleden al zag ik dat begeleiding bij lichaamsbewustwording met behulp van aanraking grote kracht bezat. Ik ben dan ook erg trots op de vele massagetherapeuten die we in die afgelopen jaren hebben mogen opleiden. En op de prachtige bloeiende praktijken. En tegelijk zie ik een grotere nood aan ‘ons’ dan ooit.”